اصول و مبانی تفسیر «الفرقان»
نویسنده
چکیده مقاله:
اصول و مبانى تفسیر "الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنة" اثر دکتر شیخ محمد صادقى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. مقاله با بیان سبک تفسیر الفرقان به شاخصهاى ویژه آن مى‌پردازد. در این راستا از عناوینى چون شیوه نگارش خاص، بهره‌گیرى از ظرفیت مفهومى واژه‌ها تا حدّ ممکن، به کار بردن واژه‌هاى مشترک قرآن در چند معنا، درنگ و دقّت در تعبیرها و واژه‌ها به صورت فوق‌العاده، اعتماد بر ملاکها و اصول تفسیرى خود و محور قرار ندادن آراء دیگران در تفسیر آیات، استفاده گسترده از روایات در تأیید یا گسترش ابعاد آیه، بحث فقهى استدلالى گسترده، وسعت منابع، استفاده از عهدین با زبان عبرى، ابتکار و نوآورى به ویژه در زمینه فقه الاحکام نام مى‌برد که تفسیر الفرقان را از دیگر تفاسیر متمایز مى‌سازد. سپس به شاخصهاى مشترکى مى‌پردازد که گرچه مخصوص تفسیر الفرقان نیست اما نوع نگاه مفسّر بدان تعیین کننده ویژگى تفسیر است. از این امور مى‌توان به عدم توجه زیاد به سیاق و تناسب در تفسیر آیات، تکیه بر قراءت متواتر و نپرداختن به قرائتهاى نادر، پرداختن به بحثهاى لغوى بدون استناد به منابع لغت مشخص جز در موارد اختلافى، میانه‌روى در طرح مباحث ادبى، بسنده کردن به بیان قرآن در نقل تاریخ انبیاء و نگاه منفى به اسرائیلیات، طرح مباحث اجتماعى در موارد مناسب، گرایش اعتدالى نسبت به تفسیر علمى، آشکار بودن گرایش شیعى در تفسیر بدون تعصب مذهبى، اشاره کرد که با استناد به موارد و نمونه‌ها مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. در ادامه بحث، نویسنده به بررسى دیدگاه مفسّر نسبت به قرآن پرداخته و به نتایج زیر رسیده است: 1 - قرآن محور همه چیز است چه در فهم آیات چه در ارزیابى روایات و چه در نقد آرا و نظریات. که از این اصل سه نکته حاصل آمده است، گزینش روش قرآن به قرآن، بى‌اعتنایى به سند روایات در مقام نقد آنها و اصالت یافتن تعبیر قرآنى در تبیین مفاهیم، 2 - قرآن بر باطل تکیه نکرده و لذا نقل قرآن نسبت به یک حادثه دلیل بر حقانیت آن است. 3 - وحیانى بودن ترتیب سوره و آیات 4 - مصونیت قرآن از تحریف لفظى 5 - نسخ‌پذیرى قرآن با قرآن و نه سنّت حتى به صورت تخصیص و تقیید عمومات قرآن 6 - برخوردارى قرآن از ظهر و بطن و نقش روایات در توضیح لایه‌هاى میانى بطون 7 - وجود محکم و متشابه در آیات اما تشابه به معناى مشتبه شدن مراد واقعى در اثر والایى سطح معنا و نه ابهام در دلالت لفظى 8 - اهمیّت نداشتن شأن نزول در فهم آیات. در پایان نویسنده به نظریه مفسّر راجع به سنت اشاره کرده است و بر این نکته تأکید دارد که سنت با روایت به عنوان حکایتگرِ سنت متفاوت است، اولى حجت است مطلقاً مانند آیات، اما دومى چنین نیست و نقش آن در تفسیر آیات نیز جانبى و حاشیه‌اى است.
منابع مشابه
مبانی نقد متن در تفسیر"الفرقان"
شناخت مبانی و معیارهای فهم و نقد متن در تفسیر الفرقان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا بر پایه آن، اولاً سبک و روش مفسر در فهم و نقد احادیث تفسیری تبیین میشود. ثانیاً تمایز موضع مفسر از دیگران در فهم و نقد حدیث آشکار میگردد. ثالثاً ارتقاء علمی سایر پژوهندگان تفسیری و حدیثی را در بر دارد . از نظر محمد صادقی نویسنده تفسیر "الفرقان" گسترش ادله استنباط فقهی در چهار مورد کتاب، سنت، عقل، و اجماع جای تأ...
متن کاملمبانی نقد متن در تفسیر"الفرقان"
شناخت مبانی و معیارهای فهم و نقد متن در تفسیر الفرقان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا بر پایه آن، اولاً سبک و روش مفسر در فهم و نقد احادیث تفسیری تبیین میشود. ثانیاً تمایز موضع مفسر از دیگران در فهم و نقد حدیث آشکار میگردد. ثالثاً ارتقاء علمی سایر پژوهندگان تفسیری و حدیثی را در بر دارد . از نظر محمد صادقی نویسنده تفسیر "الفرقان" گسترش ادله استنباط فقهی در چهار مورد کتاب، سنت، عقل، و اجماع جای تأ...
متن کاملتفسیر، اصول و مبانی آن در حقوق عمومی
تنها قوانین واضح، روشن و بدون ابهام از قانون گذار مورد انتظار است، با وجود دقت فراوانی که اصولا به هنگام تدوین و تصویب قانون به عمل می‌آید، در زمان اجرا ابهاماتی رخ می‌نماید که نیاز به تفسیر دارد. تفسیر قانون، امری دشوار است و نیازمند روشی قانونمند می‌باشد، واگذار کردن آن به سلایق و افکار شخصی هر دادرس و حقوق‌دان امری شایسته نیست، بدین جهت، فکر تدوین قانونی که خود، اصول و قواعد تفسیر قانون را ت...
متن کاملبررسی و ارزیابی «تفسیر تنزیلی؛ مبانی، اصول، قواعد و فواید»
کتاب تفسیر تنزیلی؛ مبانی، اصول، قواعد و فواید که در گروه علمی تفسیر و علوم قرآن شانزدهمین همایش کتاب سال حوزه بهعنوان اثر شایسته تقدیر شناخته شده است، اصول تحول فرهنگی قرآن را با تاکید بر ضرورت مطالعات در قرآن بهصورت نزول تدریجی بیان میکند. این کتاب تاکنون سه جلد آن منتشر شده، مجموعه مباحث نظری را درباره تفسیر نزولی قرآن در بخشهایی مانند مبانی، اصول و قواعد مطرح میسازد.
متن کاملتفسیر، اصول و مبانی آن در حقوق عمومی
تنها قوانین واضح، روشن و بدون ابهام از قانون گذار مورد انتظار است، با وجود دقت فراوانی که اصولا به هنگام تدوین و تصویب قانون به عمل می آید، در زمان اجرا ابهاماتی رخ می نماید که نیاز به تفسیر دارد. تفسیر قانون، امری دشوار است و نیازمند روشی قانونمند می باشد، واگذار کردن آن به سلایق و افکار شخصی هر دادرس و حقوق دان امری شایسته نیست، بدین جهت، فکر تدوین قانونی که خود، اصول و قواعد تفسیر قانون را ت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 7-8
صفحات 282- 305
تاریخ انتشار 1997-01-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023